Współcześnie istnieje wiele form współpracy między przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność w różnych krajach. Jedną z nich, mogącą sprawiać niemałe problemy pod kątem rozliczenia podatkowego, jest całkowite lub częściowe powierzenie materiałów polskim spółkom przez zagranicznych kontrahentów celem ich przetworzenia i odesłania w nowej formie. Z punktu widzenia polskiego podatnika taka czynność nazywana jest świadczeniem usług na materiale powierzonym.

Przez świadczenie usług na materiale powierzonym należy rozumieć usługę przetworzenia majątku ruchomego otrzymanego od zleceniodawcy w wyrób przez niego pożądany.

Z racji, iż wynikiem pracy zleceniobiorcy jest nowy produkt przekazywany podmiotowi zlecającemu przerób, należy zastanowić się nad kwalifikacją całego zdarzenia gospodarczego – czy będzie to dostawa towarów, czy też świadczenie usług. Kluczową kwestią w tym przypadku będzie ustalenie czyją własnością jest materiał, który podlega przerobowi. Jeżeli jest to zapas polskiego podatnika (czyli jeśli to polska spółka ponosi ryzyko z nim związane i czerpie z niego korzyści), będziemy mieli do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą lub eksportem towarów, a gdy należy on do zagranicznego kontrahenta, operację zaklasyfikujemy jako świadczenie usługi na majątku ruchomym. Sytuacja komplikuje się, gdy udział własności materiałów, na których wykonuje się usługę jest mieszany, a więc nie należą one w całości do żadnej ze stron. Przepisy podatkowe nie wyjaśniają tej kwestii, ale z pomocą przychodzi interpretacja indywidualna z 9 marca 2016 r. (IPTPP2/4512-637/15-3/SM), w której stwierdzono, iż w sytuacji, gdy materiały powierzone stanowią wartościowo więcej niż 50% zużytych do produkcji zapasów, wówczas całą transakcję należy rozpatrywać w kontekście świadczenia usług. W przeciwnym wypadku będzie to wewnątrzwspólnotowa dostawa lub eksport towarów.

Odpowiednie zakwalifikowanie omawianej operacji gospodarczej jest istotne również z punktu widzenia kontrahenta zagranicznego. Mając bowiem do czynienia z wewnątrzwspólnotowym świadczeniem usług, w relacji dwóch kontrahentów będących czynnymi podatnikami VAT-UE, należy zastosować art. 28b ustawy o VAT, który stanowi, iż miejscem świadczenia, a więc również opodatkowania usługi jest kraj siedziby usługodawcy. W tej sytuacji obowiązek rozliczenia podatku VAT będzie spoczywał na nabywcy, a polski podatnik będzie miał obowiązek wystawienia faktury VAT zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT ze stawką NP i adnotacją „odwrotne obciążenie”.

Problemem może się okazać odpowiednie określenie nazwy usługi, która niejednokrotnie bywa czynnością złożoną (świadczenie główne wraz z czynnościami pomocniczymi). Celem wyjaśnienia tej kwestii można odnieść się do interpretacji Dyrektora KIS z dnia 31.03.2017 r. (1462-IPPP3.4512.954.2016.2.JŻ), który podpowiada, że gdy mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, w części zasadniczej faktury przeznaczonej na wskazanie nazwy towaru lub usługi, winna znaleźć się wyłącznie nazwa właściwa dotycząca danego świadczenia. Umieszczenie w tej części kilku osobnych pozycji sugerowałoby, że przedmiotem sprzedaży jest wiele odrębnych usług, a nie jedno kompleksowe świadczenie. Należy zatem odpowiedzieć na pytanie, który element kompleksowej usługi ma charakter dominujący.

Podsumowując, świadczenie usług na materiale powierzonym nie jest zagadnieniem oczywistym. Każdorazowo należy pochylić się nad wszystkimi okolicznościami transakcji, aby dokonać jej prawidłowej kwalifikacji pod kątem księgowym i podatkowym.