4 kwietnia 2022 roku Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks Spółek Handlowych oraz niektórych innych ustaw. Podstawowym celem wprowadzenia zmian jest poprawienie efektywności funkcjonowania spółek poprzez wzmocnienie nadzoru właścicieli oraz rad nadzorczych w spółkach kapitałowych, a także uregulowanie przepisów dotyczących zarządzania grupami holdingowymi.
Zwiększenie efektywności rad nadzorczych spółek
Nowelizacja KSH ma na celu wzmocnienie kontroli wewnętrznej w spółkach kapitałowych poprzez zapewnienie radom nadzorczym dostępu do bieżących informacji odnośnie spółki. Realizacja tego celu ma się odbywać dzięki nowym przepisom.
1. Umożliwienie skorzystania z usług niezależnego doradcy
Pojawia się nowa instytucja – doradca rady nadzorczej. Wybór doradcy ma następować w wyniku uchwały rady nadzorczej, wskazującej cel powołania doradcy. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością możliwość skorzystania z doradcy pojawi się tylko w przypadku, gdy umowa spółki będzie wskazywała na taką możliwość. Doradca może mieć za zadanie przygotowanie analiz oraz opinii w tematach dotyczących działalności spółki, bądź jej majątku. Zarząd Spółki musi zapewnić doradcy rady nadzorczej pełen dostęp do informacji, a w przypadku utrudniania prac doradcy przewidziane są sankcje: grzywna w wysokości 20.000-50.000 zł lub kara ograniczenia wolności. Co istotne, koszty pracy doradcy pokrywa spółka.
2. Ułatwienie w pozyskiwaniu bieżących informacji
Wprowadzono obowiązek udzielania radzie nadzorczej przez zarząd, bez dodatkowego wezwania, informacji na poniższe tematy:
Rada nadzorcza może również żądać przekazania istotnych informacji na temat działalności i majątku spółki od prokurentów oraz osób zatrudnionych w spółce.
3. Sporządzanie sprawozdań rady nadzorczej
Wprowadzono obowiązek sprawozdawczy rady nadzorczej. Rada nadzorcza zostanie zobowiązana do sporządzania oraz przedstawiania zgromadzeniu wspólników rocznego sprawozdania rady nadzorczej. Minimalna treść takiego sprawozdania została określona tylko w przypadku spółek akcyjnych. Pozostałe typy spółek zawartość takiego sprawozdania mogą dostosować do swoich potrzeb i oczekiwań wspólników. Informacje, które obligatoryjnie muszą się znaleźć w sprawozdaniu rady nadzorczej spółki akcyjnej to:
4. Zapewnienie uczestnictwa kluczowego biegłego rewidenta w posiedzeniu rady nadzorczej
Rada nadzorcza została zobowiązana do zawiadomienia kluczowego biegłego rewidenta, z minimum tygodniowym wyprzedzeniem, o terminie posiedzenia rady nadzorczej. Zadaniem biegłego rewidenta (bądź przedstawiciela firmy audytorskiej) będzie przedstawienie sprawozdania z badania, z naciskiem na określenie podstaw przyjęcia oświadczenia do kontynuowania działalności. Biegły rewident zobowiązany będzie również do udzielenia odpowiedzi i wyjaśnień na pytania członków rady nadzorczej. Obowiązek ten dotyczy spółek, których sprawozdanie finansowe podlega badaniu ustawowemu.
5. Wprowadzenie Business Judgement Rule – biznesowej oceny sytuacji
Business Judgement Rule odnosi się do wyłączenia odpowiedzialności za wyrządzoną spółce szkodę przez błędne decyzje członków rady nadzorczej, w przypadku gdy decyzje te były podejmowane na podstawie adekwatnych informacji. Takie podejście funkcjonuje w większości jurysdykcji krajów common law (USA, Kanada czy Wielka Brytania). Spotyka się je także w takich krajach europejskich „kodeksowych” wśród których można wymienić: Hiszpanię, Niemcy, czy Austrię. Dzięki tej zasadzie członkowie organu, którzy podjęli ryzyko, uzyskują ochronę na wypadek gdyby decyzja ta później okazała się nietrafna. Nie zmienia to podejścia do działań lekkomyślnych, w przypadku których nadal możliwe jest sankcjonowanie.
Uregulowanie prawa holdingowego
Kodeks Spółek Handlowych dotychczas nie regulował przepisów dotyczących holdingów faktycznych, co zostało zmienione w nowelizacji. Wprowadzono pojęcie tzw. grupy spółek, w ramach której spółka dominująca i zależna kierują się nie tylko interesem spółki, ale także interesem grupy spółki. Miało to na celu ujednolicenie zasad kierowania spółkami zależnymi, a w konsekwencji realizację wspólnego celu i strategii grupy spółek. Grupa spółek może powstawać na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia o uczestnictwie w grupie spółek ze wskazaniem spółki dominującej. Informacja o przynależności do grupy spółek ma być dostępna w Krajowym Rejestrze Sądowym.
W ramach nowych przepisów pojawia się także pojęcie wiążącego polecenia, które może być wydawane spółce zależnej przez spółkę dominującą. Wykonanie takiego polecenia przez spółkę zależną zwalnia z ewentualnej odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce w wyniku jego realizacji. Ustawodawca wziął tutaj pod uwagę sytuację, gdy wykonanie wiążącego polecenia będzie korzystne dla grupy spółek, ale jednocześnie ryzykowne dla spółki zależnej. Spółka zależna ma także możliwość odmowy wykonania wiążącego polecenia w dwóch przypadkach:
Odpowiedzialność spółki dominującej za wydanie wiążącego polecenia może być zróżnicowana w zależności od podmiotu, którego dotyczy. Może być to odpowiedzialność wobec:
Nowe przepisy Kodeksu Spółek Handlowych wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od daty ich ogłoszenia tj. od 13 października 2022 roku, co w praktyce oznacza, że zaistnieje konieczność ich stosowania już pod koniec 2022 roku.
W ostatnim wpisie z 29 marca 2022 roku została przedstawiona analiza zdarzeń wymagających uja…
Wpływ wojny na przedsiębiorstwa Agresja Rosji na Ukrainę jest niewątpliwie zdarzeniem, któ…
12 marca 2022 r. z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. weszła w życie ustawa o pomocy obywate…